تاریخچه

آسم یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ریوی در جهان است به طوری که بر طبق آمارها، از حدود یک و نیم میلیارد بیمار مبتلا به بیماری‌های مزمن ریوی حدود ۳۰۰ میلیون نفر به آسم دچارند. محققان پیش بینی کرده‌اند که تا سال ۲۰۲۵ حدود ۱۰۰ میلیون نفر دیگر، به آمار فعلی مبتلایان به آسم اضافه خواهند شد.
با توجه به این که ثبت و نگهداری اطلاعات بیماران مبتلا به آسم سالیان متمادی است که در این مرکز انجام می‌شود لزوم تاسیس واحدی که بتواند به طور موازی با واحد ثبت اطلاعات بالینی این بیماران، به نگهداری DNA آن‌ها اقدام ورزیده و به این ترتیب شرایط را برای تحقیقات پژوهشی بیشتر فراهم سازد کاملا محسوس به نظر می‌رسید. بدین منظور با عنایت پروردگار و همت و زحمات مضاعف رئیس و معاونت مرکز تحقیقات ایمونولوژی،آسم و آلرژی که مرجع مراجعه‌کنندگان بیماران مبتلا به آسم در ایران است، تصمیم به طراحی و راه اندازی بانک DNA مخصوص بیماران مبتلا به انواع آسم با مدیریت اجرایی مرضیه مزینانی (به نمایندگی از طرف مجریان طرح) گرفته شد که با ثبت اطلاعات و نگهداری نمونه خون و DNA این بیماران در شرایط خاص و اصولی بتوان سال‌های متمادی به بررسی‌های ژنتیکی و خانوادگی این بیماران پرداخت. بدین ترتیب علاوه بر کاهش هزینه‌ها، از مراجعه و نمونه‌گیری مجدد این بیماران جهت بررسی‌های ژنتیکی و تکمیلی نیز جلوگیری می‌شود. همچنین با DNA استخراج شده از خون این بیمارن، پژوهشگران و متخصصان رشته ایمونولوژی و ژنتیک بتوانند در راستای پیشبرد علم و ترقی کشور در مسیر پژوهش و درمان، قدم‌های بزرگ و بسزایی را بردارند.
 
اهداف کاربردی و روش اجرا

از ابتدای آبان سال 1393، مقرر شد پس از جمع‌آوری اطلاعات بالینی بیماران مبتلا به انواع آسم در قالب پرسش‌نامه‌، که تحت نظارت مجریان طرح تهیه و تدیون گردیده، و نیز بعد از تکمیل رضایت‌نامه مخصوص، نمونه خون این بیماران در شرایط استریل گرفته شده و به آزمایشگاه ژنتیک مرکز ارسال گردد. خلاصه روش اجرای طرح به شرح زیر می‌باشد:
مرحله 1- پیگیری بیماران با تشخیص قطعی انواع آسم
مرحله 2- هماهنگی حسب مورد با استاد راهنمای پایان نامه، مجری طرح پژوهشی یا پزشک معالج ارجاع دهنده جهت مراجعه بیمار و خون‌گیری
مرحله 3- تکمیل پرسش‌نامه و رضایت‌نامه قبل از نمونه‌گیری از بیمار
مرحله 4- خونگیری از بیمار تحت شرایط استریل (5-4 سی سی خون با ضدانقعاد EDTA)
مرحله 5- تحویل نمونه به بانک ذخایر ژنتیکی و زیستی مرکز تحقیقات ایمونولوژی،آسم و آلرژی
مرحله 6- استخراج DNA از نمونه خون بیماران
مرحله 7- کدگذاری خون و DNAی استخراج شده از آن با توجه به اطلاعات ثبت شده بیمار
مرحله 8- نگهداری خون به همراه DNAی استخراج شده در دمای -70 درجه
لازم به ذکر است که پیگیری و انجام پروسه‌های تحقیقاتی و پژوهشی بدون ذکر نام بیمار و فقط از طریق کد انجام‌پذیر خواهد بود و پرونده بالینی و تشخیصی بیمار همواره در مرکز ثبت اطلاعات بیماران آسم در مرکز تحقیقات ایمونولوژی،آسم و آلرژی بایگانی و موجود خواهد بود. ضمن این که، استفاده از این نمونه‌ها و حفظ حقوق معنوی پزشک ارجاع دهنده برعهده کمیته اخلاق و طبق ضوابط مرکز تحقیقات ایمونولوژی، آسم و آلرژی می‌باشد.